Dr. Erdem Beyoğlu
Son yıllarda teknolojinin hızla gelişmesi tüm hayatımızı değiştirmiştir. Hayatımızda meydana gelen bu değişim ise ister istemez çocuklarımızı da etkilemiştir.
Günümüzde bir çok çocuk artık cep telefonu veya tablet üzerinden Youtube’a girmeye, eğitici videolar, çizgi film vs. izleyemeye, online oyunlar oynamaya ve diğer insanlarla etkileşime girmeye başlamıştır.
Bir açıdan bakıldığında bu çocukların becerilerini geliştiren ve öğrenmelerini destekleyen bir süreçtir.
Günümüzde birçok çocuk artık renkleri, şekilleri ve şarkıları daha kolay öğrenebilmeye ve söyleyebilmeye başlamıştır. Bu durum çocukların öğrenme motivasyonlarını artırırken ailelerin de gelişen çocuklarını görmesi onları mutlu etmektedir. Ancak televizyon, tablet ve cep telefonları hakikaten çocukların sağlığı açısından faydalı mıdır?
Yapılan çalışmalar, maalesef, teknolojik aletlerin yararlarından çok zararlarının olduğunu belirtmektedir. Bunun en belirgin örneği şiddet içerikli oyunlar ve programlarda görülmektedir.
Şiddet içerikli televizyon programları seyreden çocukların şiddet eğiliminin arttığı ve empati yeteneğinin zayıfladığı saptanmıştır. Bununla birlikte şiddet içerikli oyun oynayan çocukların ise bu durumdan daha çok etkilendikleri, oyun oynarken oyunun bir parçası oldukları ve şiddete daha çok alet oldukları ve şiddete daha çok maruz kaldıkları saptanmıştır.
Küçük çocukların uzun süreli teknolojik (cep telefonu, tablet ve televizyon gibi) aletlere maruz kalması gelişimsel sorunlara neden olmaktadır. Bunların başında iletişimsel sıkıntılar gelmektedir. Uzun süre bunları kullanan çocukların kelime haznelerinin ve kelime kullanımlarının kısıtlandığı ve kendilerini ifade ederken güçlük yaşadıkları görülmektedir. Bunun yanında sosyal etkileşimlerinin de yetersiz olduğu, daha içe kapanık ve empatiden yoksun oldukları bilinmektedir.
Öneriler
Peki, çocuklarımızı bu olumsuz etkilerden nasıl koruyabiliriz? İşte ailelere önerilerimiz;
- 0-3 yaş arasındaki çocukların mümkünse tüm teknolojik aletlerden (cep telefonu, tablet ve bilgisayar gibi) uzak tutulması önerilmektedir. Ancak ille televizyon izlemesi gerekiyorsa en fazla yarım saat veya bir çizgi film izlemesi, tablet ve cep telefonu ise oynamasına izin verilmemesi önerilmektedir.
- 3-6 yaş arasındaki çocukların ise toplamda en fazla 1 saat veya iki çizgi film izlemeleri veya tablet, cep telefonu ile oynamaları önerilmektedir.
- Çocuğunuz izlediği programları ve oyunları takip etmeniz, yaşına uygun olmayanlara izin vermemeniz ve izlemiş olduğu diğer programlar hakkında da yaşına uygun bilgiler vermeniz önerilmektedir.
- Sizin ve diğer aile üyelerinin çocuğunuzu yakından takip edebilmeniz için teknolojik aletleri salon gibi merkezi bir yerde oynamasını sağlayınız.
- Çocuğunuzun uygunsuz cinsel görüntüler açısından risk altında olduğunu ve kullanmış olduğu bilgisayara ebeveyn denetim programları yüklemeyi unutmayınız. Gerek bilgisayarını gerekse tabletini belli aralıklarla gözden geçiriniz ve eğer uygunsuz cinsel içeriğe maruz kalmışsa bunu mutlaka çocuğunuzla konuşunuz ve gerekirse uzman desteği alınız.
- Son yıllarda sıkça gündeme gelen facebook gibi sosyal paylaşım sitelerinde çocuğunuzun risk altında olduğunu unutmayınız. Bu nedenle kimlerle ne konuştuğunu düzenli aralıklarla takip ediniz ve uygunsuz istekler karşısında size bilgi vermesini isteyiniz. Çocuğunuz bir başkasının hedefinde olabilir.
Son olarak onlara en iyi örneğin siz olduğunuzu, sizin teknolojik aletlerden uzak durmanız halinde onların da uzak duracaklarını ve ailece daha keyifli vakit geçirerek olgunlaşmalarına yardımcı olabileceğinizi unutmayınız.