Eğitim Uzmanı Hunat Ayşe Öztoprak
Eğitimde 20. yılımı kutladım bu sene ve aldığım bir kararla tekrar üniversiteye dönüyorum. 2020’de doktora programına yazılıyorum. Beni ‘yogacı’ olarak tanıyorsunuz, halbuki ben mühendislikten devşirme bir eğitmenim. Yoga benim hobim ve kendimi kaptırdığım, hayatımın üçte birini adadığım, eğitim ortamlarına taşıdığım, okul sonrası aktivitelerle çocukların sevmelerini ve hayatlarına almaları için çabaladığım, dünyada epey bir zamandır uygulamaya geçilmiş olsa da Türk Eğitim Sisteminde yerini gelecekte alacağına gönülden inandığım bir hobim.
Sizlerle, bir süredir Ailemiz Dergisi aracılığı ile, bir eğitmen ve ‘yogini’ olarak kişisel araştırmalarımı, deneyimlerimi ve görüşlerimi paylaşıyorum. Geleceğimi ise bu doğrultuda merak etmeye, okumaya, araştırmaya ve genelin yararına olacak şekilde yazmaya teslim etmek üzereyim.
Geçtiğimiz hafta sonu kızımın veli görüşmesine katıldığımda, öğretmenlerinden sınıfta nefes çalışmaları uygulamalarını ve çeşitli yoga duruşlarını entegre etmelerini istedim. Çocuklarımızın eğitiminde öğretmenlerimizle işbirliği içerisinde olduğumuzu hatırlayalım. Aklımıza takılanları sormayı, çocuklarımızın iyiliği için nasıl bir yol takip edeceğimize beraberce karar verebileceğimizi bilelim. Ancak konu ‘mindfulnes’ olduğunda bir sorun var; öğretmenler tam olarak yogayı eğitime nasıl adapte edeceklerini bilmiyorlar…
Buradan yola çıkarak sizlere Yoga Yardım Çantası hazırladım. Bir okul günü boyunca farklı zamanlarda başvuracağınız sandalye yogası, nefes teknikleri ve yoga duruşları ihtiva eden bir kit. Haydi o zaman bir göz atalım:
Okula Varış
Okula varmadan evvel sizin ve öğrencilerinizin başına ne geldiyse, ne yaşandıysa bırakın okul dışında kalsın, bırakın gitsin.
Güneşe selamla başlayın…
Nefes Çalışması
Ders öncesi, sonrası veya arası, istediğinizde kullanın. Benim tercihim sabah…
Teşekkür Ederim
Gözlerinizi kapatın, nefes alın ve bırakın kendinizi.
Tüm düşünceleri bırakın gitsin. Sadece nefesinizi izleyin.
Herkesin yerine yerleşmesini bekliyorum. Derin bir nefes al ve bir oh’la bırak, tüm kıpırtıları serbest bırak.
Sessiz ve hareketsiz kaldığınızda dinlemeye hazır olduğunuzu anlayacağım. Her nefes verişle daha rahat oluyorsun ve sandalyene eriyorsun.
Nasıl hissettiğini farkına varmaya başla. Aklından neler geçiyor? Düşünceni yakala ve sana kendini nasıl hissettirdiğini fark et.
Hiç bir şeyi değiştirmeye çalışmadan, dikkatini hayatında olduğu için mutlu olduğun birine veya yapmaktan hoşlandığın bir şeye odakla.
Yanında sevdiğin birisinin olduğunu veya yapmaktan hoşlandığın şeyi yaparken hayal et.
Düşüncelerini sevdiğin kişiye veya şeye yönlendir. Sessizce ve sakince olduğun yerde, hayatında oldukları için teşekkür et.
(Bir kaç dakika sessiz kalın)
Geri dönmenin vakti.
Parmaklarınızı hafifçe oynatmaya başlayın. Olduğunuz yerde gerinebilirsiniz. Hazır olduğunuzda gözlerinizi açın.
Geçişler
Ders aralarında, tenefüse çıkmadan veya tenefüsten dönüşte derse başlamadan evvel uygulanabileceği gibi dikkatin dağıldığını hissettiğiniz her an uygulayabilirsiniz.
Nefesin Sesi
(Sandalyede bağdaş kurarak da yapılabilir…
Burnunuzdan nefes alın
Nefesi burnunuzdan verirken, ağız kapalı ‘hmmmm’ sesini çıkartın.
Bir kaç kez yapın. Çocuklar ilk başta gülecekler veya ağızların açarak ciddiye almadan yapacaklardır. Onlar için bir oyun olduğunu hatırlayın. Pes etmeyin, sesinizi yükseltmeyin, cevap vermeyin. Nefes alıp vermeye devam edin. Gözlerinizi kapatabilirsiniz. Siz örnek oluyorsunuz ve zamanla çocuklar size katılacak, sabırlı olun.
Faydaları: Odaklanmaya ve rahatlamaya olanak sağlar.
Öğle Yemeği Sonrası
Çocukların karnı tok olduğunda gözleri ağırlaşır, beyinleri sersemleşir ve kendilerini mahmur hissederler. Enerjiyi arttırmak için derse başlamadan evvel kısa bir oyun oynatabilirsiniz.
Ayakta durmaları gerekebileceğinden bahçede oynatmanızı tavsiye ediyorum.
Oyun 1
Çocuklar dağınık bir şekilde dururken, yüksek sesle her hangi bir vücut kısmı söyleyin. Örneğin; ‘ayak’, ‘topuklar’, ‘diz’, ‘el’ gibi. Öğrenciler söylenen vücut kısımlarını kullanarak yoga duruşuna geçecekler. Eğer yoga duruşlarını bilmiyorlarsa sorun değil zaman içerisinde öğrenecekler, siz yeterki isteyin. İstedikleri gibi durabilirler, tek ayak üzerinde, dizleri yerde, elleri üzerinde…
Oyun 2
Çocuklar eşleşerek partnerleri ile karşılıklı durur. Aralarından biri ayna, diğeri lider olacak. Lider, seçtiği bir yoga duruşunu yapar, ayna ise onun yaptığının aynısını taklit eder. Çocuklar birbirlerinden destek alabilirler. Birbirlerine tutunmaları serbest. Amaç eğlenmeleri ve gülmeleri J
Faydaları: Koordinasyon, odaklanma, fiziksel farkındalık, işbirliği ve alansal farkındalık.
Sınav Öncesi
Nefesin İsmi
- Ellerinizle kulaklarınızı kapatın.
- Burnunuzdan nefes alıp verin.
- Nefesinizi dinleyin.
- Nefes alıp verirken çıkan sesi tarif edecek bir kelime bulmaya çalışın.
Faydaları: Stresi azaltır, tepkisel yaklaşımı minimalize eder.
Ağaç
- Ayakta durarak, kollar iki yandan serbest, göğüs dışarıda dik duruşa gelin.
- Nefes alarak elleri belinize getirin.
- Nefes vererek sağ ayağı sol ayağın üzerine yerleştirin.
- Nefes al, dik duruşunu düzelt.
- Nefes ver kolları yukarı kaldır.
- Nefes al ve ver.
- Hazır olduğunda elleri tekrar beline ve oradan aşşağı indir.
- Diğer tarafla tekrar et.
Faydaları: Konsantrasyonu arttırır, odaklanmayı sağlar.
Gün Sonu
Eve gitmeden önce son bir sandalye yogası yaptırabilirsiniz. Çocukları eğitim günleri ile ilgili olumlu düşünceler ile uğurlayın.
Uygulamaya geçmiş olan okullardan ve öğretmenlerden alınan geri bildirimlere baktığımızda, herhangi bir sıkıntıyla yüzyüze gelen öğrencilerin duygularını düzenleme (öz düzenleme) ve kendilerini sakinleştirme yetilerinin ne denli geliştiğini görüyoruz.
Araştırmalar, öz düzenleme becerisi edinen insanların;
- Sosyalleşme ve arkadaş edinmede iyileştiklerini,
- Sorunlarla yüzleşmekte aşama katettiklerini,
- Öğrenmenin keyfine varan bireyler haline geldiklerini,
- Hayatları boyunca kendilerinden emin, sosyal olarak öz güvenli olduklarını kanıtlıyor.
Bu durumda sormadan edemiyorum;
Öz düzenleme dediğimiz bu yaşam becerisi neden çocuklarımızda yok?
Okullarımızda biz en son ne zaman duygu düzenleme üzerinde durduk?
Ne zaman öğrencilerimizin pratik yapmaları için imkan sunduk?
Eğitimin asıl amacı ne?
Eğitim Uzmanı Hunat Ayşe Öztoprak
Sorularınız veya uygulama yöntemleri ile ilgili bilgiye ulaşabilmek için @orgayoga ‘ya göz atın.