Klinik Psikolog
Müge Şule İlbuldu
Boşanmaların artması ‘Birlikte Ebeveynlik’ kavramını da beraberinde getirmiştir.
Birlikte ebeveynlik, ayrılmış iki ebeveynin çocuklarına birlikte baktığı bir aile durumu olarak tanımlanır.
Etkili bir ‘birlikte ebeveynlik’ sizin ve çocuklarınızın boşanma sürecini çok daha rahat atlatmasını sağlar. Eski eşinizle çocuklarınız için ‘birlikte ebeveynlik’ yapmak; saygılı ve işbirliği içinde bir ilişki sürdürmek, onların yeni duruma uyum sağlamasına yardımcı olacaktır.
Çift olmaktan ‘birlikte ebeveynlik’e geçiş hemen gerçekleşmeyecektir. Sizin ve diğer ebeveynin yalnızca ‘ortak ebeveyn’ olarak iletişim kurmayı öğrenmesi biraz zaman alacaktır.
Bazen ayrılmış ebeveynler çocukları hakkında tartıştıklarında, mesele aslında çocuklarla ilgili değildir. Tartışmaları kendileriyle ilgili olabilir. Çocukları aracılığıyla birbirlerini kontrol etmeye çalışıyor olabilirler. Bu nedenle diğer ebeveyn hakkındaki duygularınızı çocuklarınızla ilgili duygularınızdan ayırmanız, hem çocuklar hem de sizin ebeveynlik rolünüzü kolaylaştırmak adına önemlidir.
Eşler birbirlerini suçluyor, ayıplıyorsa çocuk bu mesajları içselleştirebilir. Ayrıca, bu suçlamalar çocuğu taraf tutmaya zorlar. Ebeveynlerinden biriyle iletişimi kesmeleri için zorlanan çocuklarda travmatik sonuçlar görülür. Kızgınsanız ve eski eşinizle çözmeniz gereken bir sorun varsa, bunun için çocuğunuzdan uzak uygun bir yer ve zaman seçmelisiniz.
Çocuklarınızın taraf tutmasını istemek, onları pazarlık kozu olarak kullanmak, eski eşi çocuklarla tehdit etmek ve çocuklar aracılığıyla haberleşmek yapılan önemli yanlışlardandır.
Çocuklarınızı arabulucu yapmayın.
Çocuk varsa, çiftler sonsuza dek birbirlerinin hayatında olduklarını unutmamalıdır. Siz, anneleri veya babaları olarak, daima çocuğunuzun hayatının bir parçası olacaksınız. Çocuklarınızın doğum günü, mezuniyeti, evliliği gibi özel günlerinde birlikte olmanız gerekecek. Bir gün ortak torunlarınız olacak. Eski eşinizle ilgili çatışmanızın tüm aileyi olumsuz etkileyeceğini aklınızdan çıkarmayın. Her çocuk iki ebeveyni hak eder.
Birlikte Ebeveyn Olmak
- Eski eşinizle ilişkinizi yeniden tanımlayın. Artık karı koca olmayabilirsiniz, ancak her zaman çocuklarınızın ebeveynleri olacaksınız. Bu nedenle, ileride yaşanacak çatışmaları minimize etmek için; ortak ebeveynlik kurallarını içeren, üzerinde anlaşmaya varılmış bir ebeveynlik planı oluşturun.
- Eski eşinizle, onun sizinle nasıl iletişim kurmasını istediğinizi konuşun. Telefon veya mesajlaşmayı seçebilirsiniz. Avukatlarınız aracılığıyla da iletişim kurmaya devam edebilirsiniz.
- Birlikte ebeveynliği bir iş ilişkisi olarak tanımlayabilirsiniz. İş, çocuklarınıza birlikte ebeveynlik yapmaktır. İş ilişkileri karşılıklı kazanca dayanır. Duygusal bağlılıklar ve beklentiler yoktur. Başarılı bir iş iletişimi açık ve doğrudandır, randevular planlanır, toplantılar yapılır, gündem sunulur, işe odaklanılır, iletişim resmi, kibardır ve anlaşmalar açık, nettir. İş yaptığınız insanları sevmenize gerek yoktur, ancak iş yapmak için olumsuz duyguları bir kenara bırakmanız gerekir.
- Sizin ve diğer ebeveyn arasındaki toplantılar belirli zamanlarda tarafsız bir yerde (örneğin bir kafede) yapın ve konuların bir listesi olsun.
- Siz ve diğer ebeveyn birbirinizle kişisel veya duygusal bir ilişki içinde değilsiniz.
- Siz ve diğer ebeveyn, ebeveynlikle ilgili olmadığı sürece, kendinizle ilgili kişisel bilgi paylaşmayın. Ortak ebeveynler arasında paylaşılması gereken tek bilgi çocuklarla ilgili bilgilerdir.
- Asla arkadaş olamayabilirsiniz. Ancak sorunları nasıl çözmeniz gerektiğini öğrenmeniz gerekir.
- Mümkünse büyük kararlar alırken yüz yüze görüşün.
- Eski eşiniz sizi üzecek bir şey yaptığında hemen mesaj göndermek yerine, bir yere şikayetlerin listesini yazıp bir süre bekletin. Göreceksiniz bir süre sonra çoğu önemini kaybetmiş olacak.
Yas Aşamaları
- İnkar
- Öfke
- Pazarlık
- Depresyon
- Kabul
Ayrılık, bir kayıptır. Ve muhtemelen hayatınız için planladığınız şey değildir. Yeni rolünüze geçiş aşamasında birçok farklı duygu hissedebilirsiniz, bunlar doğaldır. Duygularınız öfke, korku, kıskançlık, kaygı, üzüntü, belirsizlik, suçluluk, utanç ve yalnızlıktan rahatlama, heyecan, umut ve hatta mutluluğa kadar değişebilir. Bir duygudan diğerine geçebilirsiniz. Kendinize karşı şefkatli olun ve duygularınızı kabul edin. Zamanla her şey yoluna girecektir.
Siz ve eski eşiniz muhtemelen bu duyguları farklı zamanlarda yaşayacaksınız. Genellikle, ilişkiyi bitirmeye karar veren eş, daha erken yas tutmaya başlar.
Nasıl hissettiğinizi ve nasıl başa çıktığınızı düşünmek önemlidir. Kendinize şu soruları sorun:
- Ne hissediyorum?
- Yas tutma sürecinin neresindeyim?
- Duygularımla başa çıkmak için ne yapıyorum?
- Başa çıkmak için başka ne yapabilirim? (Örneğin, bir arkadaşımla konuşabilir, okuyabilir, gönüllü olarak çalışabilir, bir koroya katılabilir, bir danışmanla konuşabilir, yeni arkadaşlar edinebilir, egzersiz yapabilir, mutlu olacağım yeni bir hobi bulabilir miyim?).
- Bir yıl içinde hayatımda nerede olmak isterim? Oraya gitmek için ne yapmam gerekir?
Çocuklarınız için güçlü olmak ve onları desteklemek için kendinize dikkat etmeniz gerekir.
Son birkaç ipucu:
- Kendinize karşı sabırlı olun.
- Sağlığınıza dikkat edin. İyi yemeye, iyi uyumaya ve egzersiz yapmaya çalışın.
- Ayrılıkla hayatınızın bir bölümünü kapanır ama aynı zamanda başka bir bölümü başlar.
- Umutlu olun.