Uzman Diyetisyen
Selen Teksoy Tamel
Bu soruyla ne kadar sık karşılaştığımı size anlatmama gerek yok sanırım. Annelerin aklından bu soru en az bir kez geçmiştir. Peki yanıtı nedir? Diyet yapmalı mı, yapmamalı mı?
Eğer çocuğunuzun doktor tarafından tanısı konmuş herhangi bir sağlık problemi (obezite, diyabet…) var ise o zaman uzmanlardan (diyetisyen) yardım alarak beslenme programının düzenlenmesi sağlığı ve yaşam kalitesi anlamında elzemdir.
Biz yetişkinler gibi bazen çocuklar da fazla kilolarıyla mücadele etmek zorunda kalabiliyor.
5 yaşına kadar yüksek kilolu olmak çocukların değil, ebeveynlerin yaptığı beslenme hatalarından kaynaklanmaktadır. Aslında obezite ile mücadele çocukluk döneminde başlamalı çünkü ergenlik dönemini fazla kilolu olarak tamamlayan çocukların yetişkinlik döneminde obez olma ihtimali çok daha fazladır.
Ancak böyle bir sağlık problemi söz konusu değilse gelin izlenmesi gereken adımlara birlikte bakalım.
- Çocuğunuzun doğru kilosunu öğrenin
Tabii ki bu noktada da atılması gereken ilk adım çocuğunuzun olması gereken kilosunu öğrenip sonrasında duruma göre izlenecek adımları belirlemektir.
Kilo kaybı için kararı kendiniz verip çocuğunuza diyet yaptırmayın.
Değerlendirme aşamasında kilo fazlalığı olsa bile büyüme çağında olan çocuk ve ergenlerde aşırı derecede kalori kısıtlaması büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkileyebilir. Ayrıca psikolojik olarak da olumsuz etkilere sebebiyet verip yetişkin dönemde gıdalara ve beslenmeye olan bakış açısını olumsuz etkileyebilir.
- Öncelik spor
Her şeyden önce ilk düşünülmesi gereken konu kesinlikle hareket, hareket ve harekettir.
Bilgisayar veya televizyon başında geçirecekleri saatleri azaltıp dışarda oynama, gezinme, yürüyüş yapma gibi imkanların yaratılması hayatlarına hareket katmak anlamında büyük önem taşımaktadır.
Araştırmalarda vurgulanan 5210 kuralına göre çocukların günde 2 saat fiziksel aktivite yapmaları gerektiği üzerinde durulmaktadır.
- Popüler ve şok diyetlerden uzak durun
Unutulmaması gereken en önemli nokta diyet kişiye özeldir.
Büyüme ve gelişme çağının olduğu çocukluk ve ergenlik döneminde yapılacak bir hata gelecekteki sağlık durumunu olumsuz etkileyebilmektedir. Bu dönemde yapılacak aşırı kısıtlamalar ayrıca kıtlık sendromunun ortaya çıkmasını ve gelecek dönemlerde yeme davranış bozukluklarının gelişmesine zemin hazırlayabilmektedir.
- Beslenme alışkanlıklarını düzeltin
Çocukluk çağında edinilen iyi alışkanlıklar da, kötü alışkanlıklar da hayatın geri kalanında bireylere eşlik eder.
Çocuklar alışkanlıklarını ailesinden öğrenir. Ailecek sofrada buluşulduğunda hoşlanmadığı konuları açmak yerine ilgisini çeken konularda sohbet etmeyi deneyerek sizinle birlikte sofrayı ve hazırlanan yiyecekleri paylaşmaktan keyif almasına yardımcı olabilirsiniz.
Bir çalışma, haftada üç gün veya daha fazla aile sofrasında yemek yiyen çocukların sağlıksız gıdaları yeme ihtimalini % 20, kilolu olma ihtimalini ise % 12 azalttığını göstermiştir.
Eğer sağlık için bir adım atacaksınız bunu ailenizdeki tüm bireylerle konuşmalı, her birinin bazı değişikliklere ayak uydurmasını sağlamalısınız. Yapılan bir araştırma ebeveynleri kilo veren çocukların çok daha büyük bir motivasyonla ve başarıyla kilo verdiğini göstermiştir.
- Kahvaltısız güne başlamayın
Bu dönemde en yaygın görülen olumsuz beslenme alışkanlıklarından biri öğünlerin atlanmasıdır. Çocuklar özellikle kahvaltı öğününü atlama eğiliminde olabilirler.
Kahvaltı günün en önemli öğünü ve bu öğünü tüketmemek, metabolizmanın yavaşlamasına, günün ilerleyen saatlerinde daha fazla miktarda besin tüketimine sebep olur. Bu yüzden kahvaltısız güne başlamamak gerekir. Ancak burada en büyük problem hiç kahvaltı alışkanlığı olmayan bir çocuğu kahvaltı yapmaya alıştırmak olacaktır. Bu noktada sabır çok önemlidir. İlk başta karşı çıkabilir ve reddedebilir.
Gözünü korkutmadan miktarları az tutarak başlamak daha doğru bir yöntemdir.
Baskı uygulamamalı, ne kadar az yerse yesin kabul etmelisiniz. Sonra yavaş yavaş ilk besine alıştırır gibi miktarları artırarak tam bir kahvaltı öğününe geçmek çocuğunuzun gözünü korkutmadan kahvaltı alışkanlığı kazanmasına yardımcı olacaktır.
- Öğünleri düzenleyin
Her öğünde neler tüketileceği planlandığında ve ona göre hazırlıklar yapıldığında sağlıklı öğünlere uymak kolaylaşır.
Önce kendi öğünlerinizi düzenleyip sonrasında da masaya birlikte oturma alışkanlığı kazandırırsanız sizinle birlikte çocuğunuzun da öğünleri düzenlenecektir.