Eğitim Uzmanı ve Danışmanı
Ayşe Hunat Öztoprak
Eğitimin, en önemli gündemimiz olduğu 2021 -2022 Akademik Yılına hoş geldiniz.
Başlarken hedeflerimiz;
- Kesintisiz yüz yüze eğitime geçilmesi için gereken önlemlerin alınması,
- Fiziksel mekanların en az temasa göre organize edilmesi,
- Akademik takvimin yeniden değerlendirilmesi. Alıştığımız gün ve saatlere alternatiflerin getirilebilmesi,
- Eğitim programlarının çocukların ihtiyaçlarına ve seviyelerine göre renove edilmesi,
- Pandemi döneminin kahramanlarından olan öğretmenlerin refah seviyelerinin yükseltilmesi ve iyilik hallerinin desteklemesi konusunda çalışmaların yapılması,
- Pandeminin yarattığı stres ve depresyonun giderilmesi için Sosyal Duygusal Öğrenmeyi (SDÖ) merkeze alan eğitim programlarına yönelinmesi.
Nedir Bu SDÖ?
Sosyal Duygusal Öğrenme, tüm bireylerin, sağlıklı bir kimlik geliştirmek, duygularını yönetebilmek, kişisel ve toplu hedeflere ulaşabilmek, empati duymak ve göstermek, destekleyici ilişkiler kurmak ve sürdürmek, sorumlu ve özenli kararlar vermek için gereken bilgi, beceri ve tutumları edindikleri ve uyguladıkları süreç olarak tanımlanır.
İşin aslı hakkında hep konuşulmuş ama harekete geçirmek zorlayıcı olmuştur. Ancak yaşanan pandemik öğrenme kesintileri ile eğitimciler, SDÖ’yü fiziksel güvenliğin yanı sıra bir numaralı öncelik olarak taşıyabilecekleri bir fırsata sahipler: 2021-2022 Akademik Yılı ve ötesi..
Neden SDÖ’ye Öncelik Verilmeli?
Duygusal bilgi ve beceriler olmadan akademik hedeflere tam olarak ulaşılamaz. Geçen sene ara ara yapılan yüz yüze eğitim, SDÖ’yi geliştirebilecek optimal öğrenme ortamlarını sağlayamadı. Pandeminin sunduğu farklı akademik ve SDÖ fırsatları göz önüne alındığında öğrencilerin her zamankinden çok daha fazla SDÖ bilgi ve becerilerine sahip olmaları gerekecek.
SDÖ’yü birbiriyleriyle bağlantılı üç alan olarak düşünmek mümkün;
Kendini Düzenleme, Başkalarıyla Etkileşim, Karar Verme.
Anaokulundan liseye kadar öğrenciler bu üç alanda gelişmeye devam eder. COVID sırasında öğrencilerin (ailelerin ve öğretmenlerin yanı sıra) yeni bağlamlarda öğrenmeye uyum sağlamalarını sağlayacak sosyal duygusal becerileri geliştirmemiş olmalarından kaynaklanan birçok uzaktan öğrenme zorluğu ortaya çıktı. Tekrar tuğla sınıflara geri dönüldüğünde içerisinde bulunduğumuz eğitim yılını ve sonrasını kapsayacak bir başka zorlu geçiş olacak.
Kendini Düzenleme: Kişisel Farkındalık ve Düzenleme Becerileri
Tüm öğrencilerin, pandemi olaylarının ve hayatlarındaki değişikliklerin onlar için ne anlama geldiğine dair öz farkındalık geliştirmesi gerekir. Hangi duyguları deneyimliyorlar ve bu duyguları öğrenmelerinde ve başkalarıyla etkileşimlerinde kullanmanın en etkili yolları nelerdir?
GİGEM Gençlik Haftasında öğrenciler arasında bu konuyu konuşurken bir daha hiç bir şeyin eskisi gibi olamayacağı, insanlarla hiç temas edemeyeceklerini düşündükleri ortaya çıkmıştı. Hatta beraber sınıf ortamında bulunabilmemiz onları şaşırtmıştı. Kendilerini korumaya öylesine alışmışlardı ki yan yana duramıyorlar, maskelerini hiç çıkartmıyorlardı. Eğitim yılı başladığında ve maskeye ihtiyaç duyulmadığı günler geldiğinde bir alışma sürecinin gerekeceğine dair işaretler veriyorlardı.
Dil, sanat ve sağlık eğitimleri, Ben kimim? Neden böyle hissediyorum? Duygularım öğrenmeme nasıl yardımcı olur? Nasıl mutlu olabilirim? gibi sorulara cevap aranmasında temel oluşturacak.
Benlik ve kimlik duygusunu keşfetmek SDÖ için kritik önem arz eder ve yaşamları pandeminin ötesine geçerken öğrencilerin bu keşfe ihtiyacı var.
Başkaları ile Etkileşim: Sosyal Etkileşim Becerileri
Kişisel sosyal duygusal farkındalığın yanı sıra, öğrencilerin şahsi ve başkalarıyla olan sosyal becerilerini geliştirmeleri gerekecek. Bir yıllık sosyal mesafe, sosyal iptaller ve maskeleme sağlık açısından çok önemliydi ancak çoğu öğrenci geçen yıl boyunca tipik etkileşimler yaşamadı.
Yeni eğitim yılına çok daha olumlu, dikkatle planlanıp izlenen çok daha sosyal bir etkileşimle yaklaşılması gerekiyor. Sosyal becerileri öğretmek her dersin bir parçası olmalı ve öğretmenler statükoya dönmemeye dikkat etmeli.
Tüm öğrenci grupları, saygılı ve üretken etkileşimleri teşvik etmek üzere dikkatlice planlanmalı ve desteklenmeli. Öğrenciler kendi seçimlerine bırakıldığında, etkili bir şekilde nasıl etkileşimde bulunacaklarını bilmedikleri için ortak veya grup çalışmasından her zaman fayda görmezler. Pandemiden alınan önemli bir ders, zorbalık mağduru öğrencilerin sınıfların sosyal mesafesinin sağlanmasında veya uzaktan eğitimde rahatlama bulmalarıydı. Sosyal beceriler öğretilmeli ve düzenli olarak uygulanmalı.
Birlikte eğlenin. Öğrencilerin ve öğretmenlerin sınıfta daha fazla neşe yaşaması gerekir. Her öğretmen oyunlar, görseller, hikayeler, stres azaltma etkinlikleri (yoga ve nefes çalışmaları) veya başka yollarla olsun, planlarına eğlence katmanın yollarını düşünmeli. Okula dönüş sosyal açıdan garip ve zorlayıcı olacaktır. Hatta öğrenmek bazen sinir bozucu olabilir. Sınıfta eğlenmek, öğrencilerin sosyal duygusal öğrenmeleri için önemli.
Karar Verme
Bu yetkinlik alanı, etik ve sosyal açıdan sorumlu kararlar alma yeteneğini yansıtır. Pandemi, sınıflarımızda ve günlük hayatımızda sürekli olarak ortaya çıkan daha gelişmiş ve sorumlu karar verme ihtiyacına ışık tuttu. Yüz yüze olacak şekilde geri döndüğümüzde, öğretmenlerin öğrencileri desteklemesi gereken alanlar şu şekilde ifade edilebilir;
Eylemlerimizin başkalarını nasıl etkileyebileceğini düşünün.
Eylemlerimizin istenmeyen sonuçları olduğunda etkili bir şekilde yanıt verin.
Meraklı olun ve yeni deneyimler başlatın.
Verilere ve gerçeklere dayalı kararlar verin.
Öğretmenlerin öğrencilerin kişisel ve sosyal duygusal farkındalık becerileri kazanmalarına yardımcı olacak bir plana ihtiyacı olduğu gibi, sorumlu karar verme etrafında eleştirel konuşmalar yapmamız ve dersler tasarlamamız gerekecek.
Sosyal Duygusal Öğrenme sayesinde çocuklar gelişir. Okullar kazanır. İş yerleri fayda sağlar. Toplum güçlenir. Şimdi ise her zamankinden çok daha fazla ihtiyaç duyulacak şekilde…
Sağlıklı, sabırlı, coşkulu bir eğitimi yılı dilerim.
