Bebek ve Çocuklarda Kasık Fıtığı ve Hidrosel (Su Fıtığı)

Çocuk Cerrahı Dr. Gönül Eren Küçük

Karın içerisindeki organın kasık bölgesinde karın duvarından dışarı çıkmasına Kasık Fıtığı denir. Hidrosel ise halk arasında “Su Fıtığı” olarak bilinen testis etrafındaki su kesesine denmektedir.

 

Bebeklerde ve çocuklarda görülen kasık fıtığı ve hidroselin nedeni doğumsal olarak kasık kanalının iç halkasının açık kalmasıdır.

 

Normalde testisler torbaya tamamen indikten sonra karın zarı kapanır. Eğer testisin inişinden sonra karın zarında kapanma olmamışsa karın içi ile bağlantılı hidrosel veya kasık fıtığı gelişimi olmaktadır. Eğer bu açıklık içerisinden ince veya kalın bağırsaklar girecek kadar açık kalırsa fıtık, sadece sıvı geçecek kadar incelikte bir açıklığın kalması ile hidrosel gelişmektedir.

 

Halk arasında kasık fıtığı olarak bilinen İnguinal Herni, toplumda %3 sıklıkta, prematüre doğan bebeklerin ise ortalama %30’unda görülebiliyor.

 

Erkek çocuklarda fıtığa çok daha sık rastlanır.

 

Kasık fıtığında bebeklerde karnın alt bölgesinde yumru benzeri bir şişkinlik görülebilir. Kasık fıtığının en sık karşılaşılan belirtisi olan bu durum, bebek ağladığında, öksürdüğünde veya ıkındığında daha belirgin hale gelebilir.

 

Fıtık olan bebeklerde ayrıca huzursuzluk, iştahsızlık gibi semptomlar da görülebilir.

 

Fıtığın içerisindeki bağırsak dokusu ittirme ile geri karın boşluğuna gönderilebilir. Bu tip fıtıklar genellikle ağrıya neden olmaz ancak ağlama gibi durumlarda bağırsak tekrar fıtık içine girebilir.

 

Kasık fıtığında sıkışma olmadığı sürece ciddi bir ağrı görülmez. Bu nedenle kasığında şişlik veya anormal bir kabarma görülen tüm çocuklar kasık fıtığı teşhisi için mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanı tarafından muayene edilmelidir.

 

Kasık fıtığında sıkışma olan çocuklarda fıtığın olduğu bölgede kızarıklık, hassasiyet ve ağrı oluşabilir. Bunların yanı sıra bulantı ve kusma görülebilir. Buna İnkarsere Kasık Fıtığı denir.

 

İnkarsere kasık fıtığının tedavisi acildir, eğer tedavi edilmezse fıtık içerisine sıkışan bağırsak dokusunun kan dolaşımı bozulur ve bu duruma Strangüle Herni denir.  Sıkışan dokuda dolaşım bozukluğu olduğu için bebeğin veya çocuğun genel durumunu bozabilecek acil olarak tedavi edilmesi gereken ciddi bir sorundur.

 

Kasık fıtığının tedavisi cerrahidir.

 

Hidrosel ise doğduktan hemen sonra veya birkaç ay içerisinde ortaya çıkan ağrısız şişliklerdir. Testis dokusunu çevreleyen zarların arasında sıvı toplanması nedeniyle oluşur. Eğer bu zarlar karın boşluğu ile ilişkili ise karın içerisindeki sıvı keseye geçebilir ki o zaman buna Komunike (Bağlantılı), eğer bağlantısı yoksa Non-Komunike (Bağlantısız) hidrosel denir.

 

Su kesesi kasıkta ise zarın her iki ucu da kapalı olduğu için kist şeklinde belirti verir ve Kordon Kisti ismini alır.

 

Hidrosel erkek çocuklarda %1 – 4 sıklığında ve daha çok sağ tarafta görülür.

 

Muayenede testis etrafında şişlik vardır ve basmakla azalmaz veya yok olmaz.

 

Bağlantılı hidrosellerde ise yatarken, sabah uyandığında veya muayene sırasında şişlik küçülebilir.

 

Hidrosellerin çoğu 1-2 yaşa doğru kendiliğinden emilir ve kaybolur. Düzelmezse ameliyat edilmelidir.

 

Kasık fıtığı ve hidrosel ameliyatları çocuk cerrahisi uygulamasında en sık yapılan ameliyatlardandır.

 

Ameliyat ile kasık fıtığının karın içi organları sıkıp boğması engellenmektedir.

 

Ameliyat genel anestezi ile gerçekleştirilmektedir. Günübirlik gerçekleştirilen kasık fıtığı veya hidrosel ameliyatı sonrası hasta aynı gün eve gönderilebilir.

 

Ameliyat sonrası iyileşme süreci ise yaklaşık 2 – 3 gün sürer ve bu sürede hastaya kilosuna göre uygun ağrı kesiciler verilerek bu süreci rahat geçirmesi sağlanır. 24 saat dolduktan sonra hasta rahatlıkla yıkanabilir.

 

İyileşme sırasında kasıkta ve hasta erkekse ameliyat olduğu tarafın skrotumunda şişlik veya morluk görülebilir.

 

Ameliyat sırasında genellikle kendiliğinden eriyen dikişler kullanılmaktadır ve bu da ameliyat sonrası dikiş alma olayını ortadan kaldırmaktadır. 3 günden sonra hasta normal hayatına rahatlıkla dönebilir.

 

Kasık fıtığı, bebek ve çocuklarda ameliyatsız iyileşmeyen, mutlaka çocuk cerrahı tarafından değerlendirilip tanısının konup tedavisinin planlanması gereken önemli bir durumdur.

 

Hidrosel ise 1 yaşını doldurmuş bir erkek çocukta halen muayenede ele geliyorsa ameliyat edilmesi gereken bir durumdur.