Fizyoterapist
Görkem Paşa
Öncelikle Duyusal Gelişim Nedir?
Duyusal gelişim anne karnındayken başlayıp devam eden bir süreçtir. Bireyler çevrelerini duyuları sayesinde algılayıp anlamlandırabilmektedir. Tüm bu algılama sürecinin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi sonucunda tepki ve yorumlarda bulunulmaktadır. Bunları tam anlamıyla gerçekleştirebilmek için duyusal gelişim basamakları tamamlanmalıdır.
Çocuklarda özellikle kritik dönemlerde duyusal gelişimi desteklemek için birden fazla duyuya hitap edecek etkinlikler ve aktiviteler planlamanız gerekmektedir. Çocuğun sosyal hayata erken adapte olması duyusal gelişimine katkı sağlamaktadır.
Günümüzde ise çocuklarımız teknolojinin gelişimi ile birlikte bizler farkında olmasakta günün büyük bir bölümünü telefon, tablet, televizyon ve bilgisayar oyunlarıyla geçirmektedir.
Özellikle doğumdan 8 yaşa kadar çocukların duyusal gelişim çağıdır. Bu yaşlarda duyuları algılar ve bedenini bu duyularla ilişkili olarak hareket ettirir.
Duyusal gelişim kısaca çocuğun çevresinde olup bitenleri anlamlandırabilmesidir. Burada bahsedilen duyular; dokunma, tatma, koklama, duyma, görme, denge-koordinasyon ve planlama becerileridir.
Çocukların tüm bu duyularını aktif tutabilmek gelişimine olumlu sonuçlar sağlayacaktır.
Çocuk duyularını ne kadar çok kullanırsa zihni de aynı oranda gelişim gösterecektir. Duyularda yetersiz bir gelişim meydana gelmesi sonucunda zihin de bundan oldukça fazla etkilenmektedir.
Duyusal Gelişim Oyunlarında nasıl bir yol takip etmeliyiz:
Çocukların duyusal gelişim becerilerini destelemek için duyusal gelişim etkinlikleri oldukça faydalıdır. Oyunlar çocukların ilgisini çekebileceğiniz en doğru ve etkili aktivitelerdir. Peki, duyusal gelişim oyunları nelerdir?
Duyuların çocuklar tarafından anlaşılması ve benimsenmesi için gün içinde oyunlar oynayarak zaman geçirmeye çalışmalısınız. Aynı zamanda ise çocuklarımızla birlikte oynadığımız oyunların duyusal gelişimlerine fayda sağlaması için çocukların oynadığı oyunları zorunlu gibi değil severek keyif alarak oynamaları gerekmektedir.
Örneğin: (0-5 yaş arası) çocuklara banyo yaparken suyla oynamasına fırsat verin ve ona neler hissettiğini sorun. Suyu incelemesini sağlayacak merak uyandırıcı sorular yöneltin ve suyun özelliklerini algılamasına yardımcı olun.
Çocuklarınızın seveceği duyu bütünleme aktiviteleri:
Aşağıda kısa örneklerle yazdığım oyunların içinde çocuğunuzun yaşına ve ilgi alanlarına uygun olanları seçip oynayabilirsiniz. Bu oyunları çocuklarınızla birlikte oynarken dikkat etmeniz gereken çocuklarımız oyun sırasında rahatsız olmamalı ve aktif katılımlarının olması gerekir
Örnekler:
- Çarşaf içinde sallanma
- Yatağın üzerinde zıplama ve top yakalama
- Kıyafetlerinin içine saklanan objeleri bulma oyunları
- Üzerine atılan çarşaf, tül, battaniye vs. içinden çıkmaya çalışmak
- Karşılıklı top atma oynama, elindeki nesneyi hedefe atma
- Yüksek bir zeminden, yumuşak bir zemine atlama
- Yastık savaşı
- Yastık ve yorganların içinde sandiviç olma
- Yaptığınız farklı vücut hareketlerinin aynısını taklit etmesini isteyin
- Salıncaklarda sallanma ve sallanma sırasında uzanıp materyal yakalama
- Dengesiz yüzeylerde ayakta durmaya çalışma ve yürüme
- Masa başında koordineli bir şekilde elleri masaya vurarak ritim tutma ve bizim yapmış olduğumuz ritimlerin aynısını tekrar etme
- Hayvanlara dokunma, sevme
- Tırmanma aktiviteleri (çocuğunuzun yaşına göre zorluk derecesini sizler belirleyiniz)
- Bir sopa ucu ile balonu odanın diğer ucuna götürmeye çalışma
- Kağıda çizilen basit şekilleri kopyalama