Eğitim Uzmanı ve Danışmanı
Ayşe Hunat Öztoprak
Okullar başladı, yavrunuzun kalbindeki okul telaşı ve endişesi duruldu, her şey yolunda akışa girdi. Eğitimde yer aldığım 23 senenin verdiği tecrübeye dayanarak söyleyebilirim ki Kasım ayı ile birlikte, okul gerçeğinin kendini gösterdiği zamana giriyoruz şimdi. Çocuğunuzun okula karşı tutumunu ve öğretmeni hakkında genel bir bilgiye sahip olmak için yeterince vakit geçti. Aynısı öğretmeniniz için de geçerli. Sınıfındaki öğrencilerin geldikleri aile yapısını tanımak ve eğitime olan katkılarını tartmaya yönelik bilgi sahibi oldular.
“Aslı’nın öğretmeninin çok beklentisi var gibi çocuklardan”
“Mehmet gerekli ilgiyi görecek mi öğretmeninden emin değilim”
“Öğretmenimizin çocuğu yok, taze bir öğretmen, yeterince deneyimi olmadığını düşünüyorum”
Veliler çocukları üzerinden kendi endişelerini yaşıyor, bazıları haklı bazıları değil. Öğretmeninizden beklentileriniz var ama ne kadarı gerçekçi ne kadarı değil? Bu ayki yazımda bu konuya değiniyorum. 24 Kasım Öğretmenler Günü ile birlikte öğretmeninizden neler beklemelisiniz başlığını ele alıyorum.
Öğretmenlerin çoğu, velilerin kendi sorumluluklarını okula devrettiğini ve çocuklarını yetiştirme konusunda tek sorumlu olduğu hissine kapılabilir. Veliler ise yeterinci bilgi sahibi olmadıklarını ve yetiştirme işini profesyonellere bırakmak gerektiğine inanabilir. Çağımıza uygun çocuk yetiştirme görevi öğretmenlere yönelik beklenti düzeyini arttımış da olabilir.
Sanırım hepimiz hemfikir olabiliriz ki öğretmenin görevi, çocuklarımızın akademik ve duygusal ihtiyaçlarını saptamak ve bu doğrultuda belirlenen kazanımları çocuklarımıza mal etme sürecinde rehberlik etmektir. Akademik ve duygusal gelişimin birbirinden kesin çizgilerle ayırt edilemeyeceği kanısındayım. Aşağıda kendi görüşüme göre öğretmeninizden neleri bekleyebileceğinizi, kendisine nasıl destek olunabileceğini derledim.
Çocuğunuzun duygusal gelişimi için öğretmenin yapabilecekleri
Her çocuğa istendiğini hissettirmek öğretmenin görevidir. Sınıf denen öğrenme ortamında çocuğunuzun değerli olduğunu ve taktir edildiğini hissettirmek önemlidir. Her hangi bir öğrenci övülmeye değer bir şey yaptığında, ne kadar küçük olursa olsun övülmelidir ve onay kazandığı anlamlı bir şekilde çocuğa iletilmelidir. Örneğin öğrencinin yokluğunun fark edildiğini ve özlendiğini bilmeye ihtiyacı vardır. Bir annenin hastalık sonrası yavrusunu okula geri bıraktığında öğretmeninin, “Evet sınıf, Ziya geri döndü biraz yavaşlamamız gerekiyor’ dediğini duyduğunu ve mutlulukla bana anlattığını hatırlıyorum. Öğrenciye gösterilen empati velinin içini rahatlatır ve farkedilmeden geçilmez. Hayatına dokunduğumuz sadece öğrencimiz değil fakat ebeveyninin yüreğidir.
Öğrencilerin kendilerinden bekleneni bilmesi gerekir. Hangi tür davranışların kabul edilebilir olduğunu ve hangilerinin kabul edilemez olduğunu tam olarak anlamaları uyumsuzluğun sonuçlarının da farkında olmaları gerekir. Yanlış bir şey yaptıklarında neden kabul edilemez olduğunun anlatılması, öğretmenin tepkisini çekmek için tam olarak ne yaptığının bilincinde olması öğrencinin sonuçlarına katlanmasını anlamlı kılacaktır. Öğretmeninin neden kendisini ofisime yolladığından bir haber sayısız vaka hatırlıyorum. Çoğu zaman bunun sebebi ya öğretmenin net bir şekilde kuralları belirtmemesi ya da davranışın ev ortamında kabul edilebilir olmasıydı.
Notlandırma sistemi, başarı kadar çabayı ve çok çalışmayı da farketmelidir. Öğrenci çok çalışırsa ve kurallara göre oynarsa başarılı olacağını bilmelidir. Ancak bu, öğrencinin tam not garantisi altında olduğu anlamına gelmemelidir. Daha çok, zamanının ve emeğinin takdir edildiğini hissetmesi sağlanmalıdır. Öğretmen bu fikre yalnızca sözde destek vermemeli, aynı zamanda tüm çocukların çabalarının taktir edildiğini pratikte göstermelidir. Öğrencilerimin kişisel başarıya sahip olmaya ihtiyaçları olduğunu, tüm sınıf sorumluluklarını başarıyla yerine getirebildiklerini hatırlıyorum.
Öğretmenin, öğrenci tutumlarını, konuşmalarını ve birbirlerine karşı davranışlarını yönlendirmesi beklenebilir. Çocukların sosyal etkileşimine destek olma ve sınıfı olumlu sosyal gelişime doğru yönlendirme öğretmenin görevleri arasındadır. Özellikle günümüzde farklı vatandaşlıkların yoğunluk gösterdiği sınıflarda, öğrencinin akranları tarafından kabul görmesine ve kendisinin veya herhangi bir başka öğrencinin zorbalığa maruz kalmasına izin verilmeyecektir. Ayrıca kabul edilemez davranışlar sergilendiğinde, öğrencinin davranışını düzeltmesinin bekleneceği ve dışlanmayacağını bilmesi gerekir.
Çocuğunuzun entellektüel gelişimi için öğretmenin yapabilecekleri
Öğrencinin, öğretmeni tarafından verilen tüm talimatları ve kendisinden bekleneni tam olarak anlaması gerekir. Tüm çocuklar, öğrenme stillerindeki farklılıklar nedeniyle, ilk seferde tam olarak anlayamayabilir yapmaları gerekeni. Öğretmenin her öğrenciye tek tek zaman ayırması ve beklenenin ne olduğunu anlamalarına yardımcı olması için çaba göstermesi beklenir.
Öğretmeninizin sabır deposuna sahip olması beklenebilir. Profesyoneller olarak öğretmenler, her çocuğa saygılı davranmalı ve onların hem güçlü hem de zayıf yönlerini taktir etmeli. Ayrıca her öğrencisinin zayıf yönlerini telafi etmeyi öğrenmesine yardımcı olmalıdır. Örneğin, kısa süreli belleği olan bir öğrenciyi anımsatıcı etkinlikler veya farklı öğrenme teknikleri ile desteklemek öğretmenin görevleri arasındadır. Çocuğunuzun öğrenimine katkı sağlayacak tüm eğitim araçlarını kullanmak için öğretmeninizin çaba göstermesini bekleyebilirsiniz.
Normal diye bir şey yoktur. Bir sınıf içinde bir ortalama olabilir ama bu sadece matematiksel bir göstergedir. Her çocuk sınıfa farklı güçlüklerde veya zayıflıklarda bireysel farklılıklar getirir. Öğretmenin beklentilerini bireysel yeteneklere hitap edecek şekilde belirlemesini bekleyebilirsiniz. Örneğin, Ezgi ve Defne çok iyi arkadaş olabilirler ama çok farklı bilişsel becerilerle donatılmış da olabilirler. Öğretmen her ikisine de ulaşmak için zaman ayırmalıdır. Bir ayakkabı satıcısından herkese uyan tek bir numara satmasını istemediğimiz gibi öğretmenlerden de kişiselleştirilmiş öğrenme-öğretme etkinlikleri talep edilebilir. Normatif beklentiler bir reçete olmaktan ziyade bir çıkış noktası olarak kullanılır.
Öğretmenin öğrencisinden vazgeçmemesini bekleyebilirsiniz. Öğretmen, destek çantası tükendiğinde diğer öğretmen arkadaşlarından veya üstlerinden tavsiye ve yardım alacaktır. Bir duvara denk geldiğinde nelerin işe yaradığı ve nelerin yaramadığına dair okul yönetimine ve veliye dürüst olduğu gibi bir profesyonel gibi yardıma açık olacaktır. Asla bir sorunu halının altına süpürmeyecektir.
İlişkiler güven üzerine inşaa edilir ve başarı, ilişkiler üzerine kurulur. Çocuğunuzun öğretmeni ile aranızda güvene dayalı bir ilişki kurarak, takım arkadaşınız olan öğretmeninize sabır ve saygı ile yaklaşarak, sizin ve yavrunuzun başarısına katkı sağlayabilirsiniz. İletişim ise bu denklemde önemli bir elementtir. Öğretmeninizden neleri bekleyebileceğinizi bilmenizin, iletişiminize katkı koyacağını umarım.
Başarılı nesiller yetiştiren kıymetli öğretmenlerimizin, 24 Kasım Öğretmenler Günü kutlu olsun.