Eğitim Uzmanı ve Danışmanı
Ayşe Hunat Öztoprak
Yeniden kurmacılık, eğitim felsefesi alanında bir akımdır. 19.yüzyılda egemen olan ilerlemecilik akımının devamı niteliğindedir ve pragmatizm felsefesine dayanır (“Ana Akım Eğitim Alternatifçilere Karşı” başlıklı yazımda felsefeler ile eğitim akımları arasındaki ilişkiyi irdeliyorum, geçmiş yazılarıma bakabilirsiniz).
Temelinde, toplumu yeniden düzenlemek ve demokrasiyi yerleştirmek amacıyla eğitimin kullanılması yatar.
İçerisinde bulunduğumuz dönemin öğretmenleri, felsefi açıdan bu akımın etkisindedir.
Yeniden kurmacılık anlayışına göre, sürekli var olan gelişme ve değişme insanın ayak uydurabilmesi için ‘var olma mücadelesinde’ bir seçim yaparak, eskiyen, yıkılan değerlerin yerine yenisinin inşa edilmesi gerekir. Bu akıma göre 21. Yüzyıl’da öğretmenin hayat görüşü, değişime açık, yeniliklere ve farklılıklara saygılı, eleştirel düşünen, özgür düşünceli ve demokratik olmalıdır.
Eğitimin faktörlerini bu akım doğrultusunda ele aldığımızda;
Okul, tek tek bireylerden başlayarak topluma doğru bir sosyal değişme ve toplumu yeniden yapılandırmanın sorumlu organizatörü rolündedir. Öğretmen ise derslerde öğrencilerin sosyal sorunları bulmalarına yardımcı olandır, bir proje yöneticisi gibi hareket ederek öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerine destekçidir. Derslerde, içerik ve konular amaçlara göre yapılandırılmalıdır. Özetle, yeniden kurmacılık anlayışına göre, dersler geleceğe yönelik, içerik ise değişmeye açık, bilimsel bir karakter taşımalıdır.
Bu noktada 1990 Dünya Zirvesi Bildirgesi, 2000 Milenyum Kalkınma Hedefleri ve 2015 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri üzerinde durulması faydalı olacaktır.
Dünya Zirvesi Bildirgesi, 1990 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş bir belgedir. Birleşmiş Milletler’in, dünya genelindeki sorunları ele almak ve çözümler sunmak için bir araya gelmesinin bir sonucudur. Belgede üzerinde durulan sorunlar, yoksulluk, açlık, sağlık, eğitim, cinsiyet eşitliği, çevre ve küresel ortaklıklar olarak başlıklandırılmıştır.
Milenyum Kalkınma Hedefleri (MKH), Birleşmiş Milletler tarafından 2000 yılında kabul edilen 8 küresel hedefi ifade eder. Amacı, 2015 yılına kadar dünya genelinde yoksulluğu ve eşitsizliği azaltmak, iklim değişikliği ile mücadele etmek ve sürdülebilir kalkınmayı teşvik etmektir. MKH’lar Dünya Zirvesi Bildirgesinin devamı niteliğindedir.
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında kabul edilen 17 küresel hedefi ifade eder. Amacı, 2030 yılına kadar MHK’lar ile aynı hedefler doğrultusunda dünya genelinde yoksulluğu ve eşitsizliği azaltmak, iklim değişikliğiyle mücadele etmek ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmektir. SKA’lar, 2000 yılında kabul edilen MKH’ların yerini almıştır ve MKH’ların başarısızlıklarını ve eksikliklerini ele alarak, daha kapsamlı bir yaklaşım benimsemiştir. SKA’lar, sürdürülebilir kalkınmanın önemini vurgulamak ve dünya genelinde sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için bir yol haritası sunmak amacıyla oluşturulmuştur. Sürdürülebilir kalkınmanın ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını kapsar.
Eğitime geri dönecek olursak, SKA’lar, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için eğitim sisteminin nasıl kullanılabileceğini ve sürdürülebilir kalkınmanın öğrencilere nasıl öğretilebileceğini ele almaktadır. Öğrencilerin sürdürülebilir kalkınma hedeflerini anlamaları ve bu hedeflere ulaşmak için neler yapabileceklerini öğrenmeleri, gelecekte sürdürülebilir bir dünya yaratmak için önemlidir.
Biraz da eleştirel pedogojiye değinelim. Eleştirel pedagoji, eğitimde gerçek dünya sorunlarına odaklanmayı savunur. Bu yaklaşım, öğrencilerin dünya sorunlarını anlamalarını ve bu sorunlara çözüm bulmak için nasıl harekete geçebileceklerini öğrenmelerini amaçlar. Bu bağlamda eleştirel pedagoji, SKA’ların eğitimdeki uygulamalarıyla ilgilidir denebilir. Hatta SKA’lar, yani dünya sorunları, yeniden kurmacılık doğrultusunda eğitimin ana konuları arasında yer almalıdır görüşündeyim.
SKA’lar, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen sosyal sorunları ele alır ancak, dünyanın karşılaştığı sorunlar SKA’larla sınırlı değildir. Dünya genelinde birçok ekonomik, sosyal ve çevresel sorun bulunmaktadır ve bu sorunlar, farklı kurumlar ve sivil toplum örgütleri tarafından ele alınmaktadır. Bu nedenle işbirliği önemlidir ve toplumun değişimi bu şekilde sağlanabilir.
SKA 1: Yoksulluğa Son
SKA 2: Açlığa Son
SKA 3: Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam
SKA 4: Nitelikli Eğitim
SKA 5: Tolumsal Cinsiyet Eşitliği
SKA 6: Temiz Su ve Sıhhi Koşullar
SKA 7: Erişilebilir ve Temiz Enerji
SKA 8: İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Buyüme
SKA 9: Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı
SKA 10: Eşitsizliklerin Azaltılması
SKA 11: Sürdürülebilir Şehir ve Yaşam Alanı
SKA 12: Sorumlu Üretim ve Tüketim
SKA 13: İklim Eylemi
SKA 14: Sudaki Yaşam
SKA 15: Karasal Yaşam
SKA 16: Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar
SKA 17: Amaçlar için Ortaklıklar
Eğitim, insanların hayatlarını ve toplumu değiştirebilecek en güçlü araç. Öğrencilerimizin gelecekte sürdürülebilir bir dünya yaratmalarına yardımcı olmak için, eğitimde yenilikçi ve yaratıcı yöntemler kullanma sorumluluğunu üstlenmeli, dünyayı kurtarmak için önemli bir rol oynadığımızı farketmeliyiz. Geleceğin bizlerin elinde olduğunu hatırlayarak yola devam. Mutlu Yıllar.