Mine Avkıran Nur

ve Ferhat Atik

Kontrolsüz teknolojik araç kullanımına dikkat

 

Teknolojinin hızla gelişmesinin olumlu etkilerinin yanı sıra özellikle çocukların gelişimi üzerinde birçok olumsuz etkisi mevcuttur.

 

Teknolojinin bizlere sunduğu tablet, bilgisayar, telefon ve televizyon gibi araçlar, çocuklar tarafından doğru ve kontrollü kullanılmadığı takdirde çok tehlikeli bir araca dönüşebiliyor.

 

Mini Adımlar Okul Öncesi ve Anaokulu Sahibi ve Okul Öncesi Öğretmeni Semiha Nur, teknolojik alet kullanımı konusunda hem öğrenciler hem de ebeveynlere bilgiler verdi, önemli önerilerde bulundu.

 

Gelişen teknolojik çağda çocukların, telefon, tablet, bilgisayar ve televizyon gibi teknolojik araçlardan uzak kalmaları pek mümkün olmuyor. Özellikle okul öncesi dönemde ve anaokul sürecinde çocukların teknolojik araçları kullanımı, ne düzeyde ve nasıl olmalıdır?

 

Teknolojik araçlar, hayatımızı birçok anlamda kolaylaştırır. Bu araçlar, özellikle bilgi edinme amaçlı kullanıldığında öğrenmeyi daha eğlenceli kılar ve görsellerle desteklediği için öğrenmenin daha kalıcı olduğu elbette göz ardı edilemez. Bu durumda çocukları, teknolojiden uzak tutmak yerine, aile kontrolünde, güvenli ve doğru teknoloji kullanımı sağlanmalıdır.

 

Tablet, bilgisayar, telefon ve televizyonda çizgi film ve eğlenceli içerikler için önerilen izleme süresi, 30 dakikadır. Bu süre, 40-50 dakikayı geçmemelidir. Kullanılan teknolojik aletin yaş grubuna uygun, eğitici ve öğretici içerikler olmasına dikkat edilmelidir.

Çocukların telefon, tablet ve bilgisayar gibi teknolojik araçları kontrolsüz kullanımının ne gibi olumsuz etkileri vardır?

 

Ebeveynler, işlerini yapabilmek, rahat bir nefes alabilmek, istediği davranışı gerçekleştirmek ve hatta rahatça yemek yiyebilmek gibi birçok sebeple çocuğunu tablet, bilgisayar, telefon veya televizyona teşvik eder. Ancak bu davranış biçimi, çocukların fiziksel, bilişsel ve psikolojik anlamda zarar görmesine neden olur.

Çocuğun, ebeveynleriyle interaktif olarak vakit geçirmesi yerine, pasif bir etkinlik olan uzun süreli çizgi film ya da yaşına uygun olmayan içerikler izlemesi, aile içi iletişimi olumsuz yönde etkiler.

 

Çocuk, şiddeti normal bir durum gibi görür, şiddet eğilimine yönelir ya da var olan şiddet eğilimi artar.

 

Çocuk, özdeşim kurduğu karakter veya karakterlerin davranışlarını, günlük yaşamına ve oyunlarına yansıtır. Bunun sonucunda zarar verici ve rahatsız edici davranışlar sergilemeye başlar.

 

Çabuk sıkılır ve etrafıyla ilgisiz kalan davranışlar sergiler. Yorulmaz ve düşünme yetisini kullanmayı kaybeder. Var olan gelişimsel korkularına ek olarak izlediği içeriklerden dolayı korkulu rüyalar, kabuslar görür. Uyumakta zorlanmasına neden olur.

 

Teknolojik araçlar önünde uzun süre vakit geçiren çocuklar, dil gelişiminde de olumsuz yönde etkilenir.

 

Konuşmasında gecikme görülür veya kelime dağarcığının zenginleşmesi engellenir. Özellikle okul öncesi dönemdeki çocukların, gerçek ile hayal dünyasını ayırt edemediklerinden dolayı takip ettiği çizgi film ya da içerikteki karakteri kendi yaşamlarında deneyimlemek istemesi, kendisini o karakter sanması da onlar için riskler içerir.

 

Okul öncesi dönemde çocuğun teknolojik araçları kullanma alışkanlığını doğru kazanmasına yardımcı olmak ve bunların çocuklar üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkileri engellemek için neler yapılmalıdır? Bu konudaki önerileriniz nelerdir?

 

Ebeveynlere önerim, çocuklarının, odalarında teknolojik alet kullanmalarına izin vermemeleridir.

 

Kontrollü teknolojik alet kullanımı, ortak alanda sağlanmalıdır.

 

Ebeveynler, 0-3 yaş arasındaki çocuğunun sınırlı süreyle dahi olsa tablet veya televizyon izlemesinden kaçınmalıdır. 3 yaş ve üzerindeki çocuk ise yine aile kontrolünde sınırlı sürede, eğlenceli içerik ya da televizyon izlemelidir.

 

İzleme süresi, saatler sürmemelidir.

 

Ebeveynler, çocuklarının ilgisini çekecek uğraşlar bulmaları konusunda teşvik edici ve yol gösterici olmalıdır.

 

Yap-boz, yap-inşa, resim ve oyun hamuru gibi fiziksel oyunlar, çocuğun mutfakta ebeveynlerine yardımcı olması, yaşına uygun sorumluluk verilmesi ve kitap okuması ideal uğraşlardır.

 

Ayrıca, çocuğun kontrollü bir şekilde eline aldığı tablet, bilgisayar, telefon kullanması veya televizyon izlemesi, uykuya geçmeden bir saat önce son bulmalıdır. Yemek saatinde, çocuğun etrafında tablet, bilgisayar, telefon veya televizyon olmamalıdır. Bu teknolojik aletler, çocuğun yemek yemesi için bir araç olarak kullanılmamalıdır.

 

Çocukların, özellikle kas ve dil gelişimleri, dikkat süre artırımlarını sağlamak için ekran başında hareketsiz oturmak yerine, bol bol aktiviteye ihtiyaç duydukları unutulmamalıdır.